IV-nji asyrda Türkmenistanda ýaşan we taryhymyzyň aýrylmaz bölegi bolan mukaddesligiň hyzmatkäri Merwli Ioanyň mukaddes ýüzüni şekillendirýän täze çekilen ikona ýakynda ilkinji gezek mukaddesleşdirilip, Türkmenistanyň paýtagty Aşgabatdaky Aleksandr Newskiý ybadathanasynda oturdyldy. Ybadathananyň ruhany ýolbaşçysy Alekseý Mihaýlow Takyk saýtynyň habarçasyna bu ajaýyp sungat eseriniň taryhy barada gürrüň berdi.

"Ikona biziň ybadathanamyzda ýakynda Rus Prawoslaw ybadathanasynyň hökümdary we patriarhal ybadathanasynyň dolandyryjysy Arhiýepiskop Feofilaktyň sapary netijesinde peýda boldy. Nyşanyň tanyşdyrylmagy we mukaddesleşdirilmegi onuň Aşgabada saparynyň iň möhüm wakasy boldy" diýip, Alekseý-ata paýlaşdy.

Ikona doly uzynlykdaky nyşanadyr. Onuň beýikligi bir metrden biraz gowrak we giňligi takmynan 55 santimetr. Ol lipa agajyndan ýasalan ikona tagtasyna çekildi. Ikona surat çekmegiň ähli düzgünlerine we däplerine laýyklykda edildi. Tagtanyň arka tarapy berkidilip, daňylýar, bu bolsa agaç wagtyň geçmegi bilen egrilmeginiň öňüni alýar we asyl keşbini saklaýar. Ikonanyň surat çekilişi wagtynda ikona surat çekmegiň ähli däp-dessurlary we kadalary berjaý edildi; ol XIV asyryň Wizantiýa sungatynyň stilinde ýerine ýetirildi. Ikona Russiýada Sankt-Peterburg Teologiýa akademiýasynyň uçurymlary tarapyndan hökümdarlyk edýän episkopyň ak patasy bilen çekildi.

"Ikonanyň özboluşlylygy, ol biziň dogduk ýurdumyz, söýgüli Türkmenistanda ilkinji gezek çekilen suratdyr. Biz ikonada gyzyl don geýen, elinde ybadathana tutan mukaddes orta ýaşly adamy görýäris" diýip, Alekseý-ata belledi.

Gynansak-da, Merwli Ioannyň durmuşy barada örän az maglumat galypdyr diýip, Ata Alekseý sözüni dowam etdi. Merwli Ioannyň IV asyrda Aziýanyň şol wagtky iri medeni merkezi Merw bolan häzirki zaman Marynyň territoriýasynda ýaşandygyna ynanýarlar. Bu ösen şäherdi, dürli garaýyşlara eýe bolan köp adamlar özleri üçin ýer tapdylar we olaryň hemmesi bile ýaşadylar diýip, söhbetdeşlik geçirýän ruhana ata düşündirdi.

"Bu ikona özboluşlydyr." Alekseý-ata şeýle hem Merwli Ioannyň elindäki ybadathananyň simwoliki ähmiýetine ünsi çekdi.

"Marydan otuz kilometr uzaklykda, Soltan Sanjaryň kümmetiniň meşhur binagärlik ýadygärliginden uzak bolmadyk ýerde Haraba-köşk atly başga bir taryhy bina ýerleşýär. Meşhur arheologlar Mihail Masson we Wiktor Sarianidi XX asyryň başynda bu ýerde giň iş alyp bardylar. Olar ägirt uly üstünlik gazandylar, netijede IV-V asyrlara degişli irki hristian ybadathanasy açyldy. Ol şu güne çenli eldegrilmän galýar. Merwli Ioannyň saklaýan ybadathanasynyň esasy hökmünde hut şu ybadathana ulanyldy. Siriýada IV-V asyrlardan galan şuňa meňzeş ybadathanalar saklanyp galypdyr" diýip, Alekseý-ata aýtdy.

Alekseý-ata şeýle hem taryhy öwrenmegiň we ýadygärlikleri gorap saklamagyň biziň dogduk topragymyza bolan çuňňur söýgimiziň alamatydygyny nygtady.

"Men bu nyşanyň Merwli Ioannyň gorag we kömek sorap ýüz tutanlaryň, hususan-da, öz watany, maşgalasy we ýakynlary üçin doga edýänleriň göwnünden turjakdygyna ynanýaryn. Merwli Ioannyň ajaýyp bir mukaddes ynsan, ol biziň watanymyz bolan Türkmenistanyň taryhynyň aýrylmaz bölegi" diýip, Alekseý-ata sözüni jemledi.